Friday, January 19, 2007

Dé informatiespecialist is zóoo 20e eeuw


Ik ben informatiespecialist. En erger me al geruime tijd aan die naam.

Een specialisme staat voor mij synoniem met een bepaald kennisniveau. Volgens van Dale is een specialist "iemand die zich op een bepaald onderdeel van een gebied van kennis, bedrijf, techniek enz. heeft toegelegd". En kennis - weer volgens van Dale - "wat men geleerd heeft".

Kennis is in het informatietijdperk niet meer voldoende. Er is gewoon te veel te kennen. Het doet er helemaal niet toe óf je veel wéét, als je de informatie maar kunt vinden als de informatiebehoefte daar is. En dat noemen we dan - kort door de bocht - informatievaardigheden.

Ik pleit daarom voor een naamsverandering van onze professie:

van informatiespecialist naar informatiestrategist

Specialisme stelt de kennis centraal; strategie het proces.
Een strategie is "een plan volgens welk men te werk gaat". En dat plan heb je gewoon nodig om niet gedesillusioneerd af te haken omdat er zo veel informatie te koop is.

Zo heb ik ook iets tegen de term 'Krakercompetitie'. Op de NOT zal maandag a.s. een tweetal docententeams een mini-krakercompetitie spelen. Dit luidt dan de start in van de Jeugdkrakercompetitie 2007. Die "moet resulteren in een betere ondersteuning van scholieren die informatie voor hun schoolwerk zoeken op het internet". De term krakercompetitie helpt daar alvast níet bij.

Een kraker is antwoordgericht. Maar hóe heeft hij of zij dat antwoord gevonden? Was het een efficiënt informatiezoekproces? En is 'kraken' een voorbereiding op real-life informatievragen? Soms is er gewoonweg geen - of geen bevredigend - antwoord op een vraag. En dat is dan ook een antwoord. Als je opgevoed wordt tot kraker, is dat eigenlijk geen optie. Misschien kunnen we de Krakercompetitie voortaan: "De Strijd der Strategen" noemen?

Een informatiestrategist heeft overzicht. Hij of zij coacht anderen bij het zoeken naar informatie. Opdat die ander het de volgende keer ook zelf kan. Mooi toch?

Dus informatiespecialisten: Stap uit uw ivoren toren. Doe afstand van uw expertmacht*... Het is misschien een harde noot om te kraken maar daarna hebben we ook wat:

Driewerf hoera voor de informatiestrategist!

M.

* Een prachtig boek over 'de logica van de macht' is dat van Mauk Mulder.

8 comments:

Unknown said...

Over deze moet ik nog eens nadenken. Ik vind de term in ieder geval zeer fraai en ben het met je eens dat het proces van zoeken en vinden meer is dan kennis.

Feit is wel dat ik de zoekstrategie ,waar in opleidingen altijd zo op gehamerd wordt, nog zelden hanteer. Ik baseer mezelf vooral op bronnen die in het hoofd, in de favorieten, of in de RSS staan.

Aan de andere kant kan het ook best zo zijn dat een strategie inmiddels is verworden tot vaste waarde, en ik niet eens meer doorheb dat ik bepaalde zoekwegen volg.

Een interessant punt hoe dan ook!

Betaalde zoekdilettanten zijn we misschien wel :-)

Anonymous said...

Hm, bij Fontys neigen we inmiddels naar kenniswerker, zie http://blogparty.web-log.nl/blogparty/2006/11/bibliothecaress.html

Is dat wat?

Marina Noordegraaf .... said...

@Edwin
Gedragsverandering is inderdaad het lastigste dat er is (vandaar het enorme succes van boeken als Dromen, Durven, Doen). Met hameren kom je er niet, dat is in ieder geval duidelijk! Dat is namelijk een verandering van buitenaf en de wens tot verandering moet echt van binnen komen, wil die beklijven.
Je bewust zijn dát je een bepaalde strategie hanteert is de eerste stap. Ik merk ook dat ik (als trainer) als instrument belangrijk ben in het wel of niet doen slagen van gedragsverandering.
Vandaar dat ik me ook steeds meer verdiep in het "leren" an sich. Ik zal daar de komende tijd zeker nog over bloggen. Ik denk dat veel opleiders - including myself - nog teveel passen in het volgende:
Wij zijn allen leraren
en onderwijzen wat mij moeten leren
En omdat we het niet leren
onderwijzen we het,
steeds maar weer
tot we het leren!


@Daniëlle
Leuk om hier over te discussiëren! Ik vind 'kenniswerker' te veel op de inhoud gericht en te weinig op "leren te leren".
To be continued!

Anonymous said...

Wat een vondst Marina, die term. Ik heb trouwens niet zo die associatie bij 'kenniswerker' als op de inhoud gericht. In jouw term zit meer het strategische, dus doelgerichte, terwijl kenniswerker meer het beeld oproept van iemand die met kennis werkt.
Groet uit Dar es Salaam, Ria

Anonymous said...

Zo vertelde ik zaterdag aan iemand dat mijn beroep informatiespecialist is. Moest ik het weer gaan uitleggen, maar nadat ik vertelde dat dit een nieuwe term voor bibliothecaresse is, was het meteen duidelijk. En ik maar meteen in de verdediging omdat ik van mening ben dat dit woord de lading absoluut niet meer dekt...

Marina Noordegraaf .... said...

@ria
Leuk zo'n internationale reactie. veel werkplezier aldaar!
@daniëlle
ja, what's in a name. Dat blijkt toch meer te zijn dan we denken..

joop said...

Hoi Marina.

Inhoudelijk ben ik het wel met je eens: "informatiestrategist" dekt de functie beter dan "informatiespecialist".

Jammer dat het niet zo'n mooi woord is. Maar goed: wie weet als je het 100 maal achter elkaar zegt heb is het wel ok ?

Als mensen aan mij vragen: "wat doe je?" zeg ik altijd maar dat ik bibliothecaris ben (net zoals Danielle), ook al klopt dat niet helemaal.
Als ik zeg "informatiespecialist" vind ik het zo hoogdravend klinken, laat staan "informatiestrategist"...

Marina Noordegraaf .... said...

@Joop
Dank voor de feedback. Ik laat d'r bezinken en zal d'r mijn voordeel mee doen!

www.flickr.com