Sunday, May 11, 2008

Blog over je moeder dag 2008: herinneringen uit WO 2

1948: mijn moeder poseert met haar broer Piet in de bloementuin
Meisjes droegen in die tijd altijd jurken


Mijn moeder - Meinsje Adriana van der Most - werd geboren op 3 december 1934 op een boerderij in Schiedam, 's Graveland 81 (adres bestaat niet meer). Ze had twee oudere broers Piet en Gerrit.

Op moederdag 2008 wil ik een aantal van haar herinneringen optekenen. De foto's die zij zelf uitzocht, zet ik in de Flickrgroep "Blog over je moeder" (tip van Henk om die aan te maken) en met mij zullen er nog een aantal bloggers volgen.


Mijn moeder vertelt: "Ik was nog geen zes jaar toen de oorlog uitbrak. Ik weet me nog veel te herinneren, maar waarschijnlijk ook wel een deel uit overlevering". De boerderij stond vlak bij een spoorrails waarvan de Duitsers vermoeden dat daar een ammunitiedepot stond. Op de dag dat Rotterdam (tweede Pinksterdag- 14 mei 1940 ) werd gebombardeerd, lieten de Duitsers eerst een bom vallen in de sloot tussen de boerderij waar mijn moeder woonde en de daarnaast gelegen werf. Ze misten daarmee hun doel. De ramen en deuren van de boerderij vlogen eruit en er zaten geen dakpannen meer op het dak. De hond kreeg een scherf in zijn hart. De buurjongen was zoek en werd later dood onder een muur gevonden.

Oorlog verandert het perspectief op alles. Zo ook op vriendschap. Omdat mijn moeder op een boerderij woonde heeft ze - naar haar zeggen - nooit honger gehad. "Er was altijd wel wat te ruilen. Er werd ook altijd geslacht wat in de oorlog natuurlijk niet mocht en alles werd gebruikt: zure zult, bloedworst enzovoort". Ze zegt dat ze eigenlijk nooit goed wist of de vriendinnetjes die kwamen nu voor haar kwamen of voor een hapje en een bekertje melk.

De oudste broer van mijn moeder (Gerrit) ging in 1941 (hij was toen 14 jaar) dood aan hersenvliesontsteking. Mijn oma bleef nog heel lang de tafel dekken voor drie kinderen. "De dokter riep haar tot de orde en zei: "Vrouwtje, je hebt nog twee kinderen"", vertelt mijn moeder. De oma die ik kende, is nooit over dit verlies heen gekomen.

In 1941 kwamen de Duitsers naar de boerderij toe voor een huiszoeking. Ze zochten Gerrit die de leeftijd had om in Duitsland te werk gesteld te worden. Toen mijn oma vertelde dat hij dood was, kreeg de Duitser die Gerrit wilde ophalen tranen in zijn ogen. "Hij had zelf ook kinderen", verklaart mijn moeder deze emotie.

Mijn moeder heeft me dit verhaal ook verteld toen ik jonger was. Wat ik van haar leerde was dat "the bad guys" net zo goed mensen waren als "the good guys". Ik heb bij mijn moeder nooit bitterheid over hetgeen haar als kind is overkomen kunnen ontwaren. Ik bewonder haar om haar vermogen om die zaken die je niet kunt veranderen te accepteren.

Marina

14 comments:

Unknown said...

Mooi!

Anonymous said...

Je idee levert mooie verhalen op.

Henk said...

Mooi verhaal.

essen2punt0 said...

Mooi, mooi, mooi!

Anonymous said...

Prachtig verhaal. Stukken zijn voor mij ook heel herkenbaar uit de verhalen van mijn ouders. Zij hadden geen boerderij maar woonden wel in een relatief gunstig gebied. Ze hadden een tuintje met groenten en boeren uit de buurt hielpen meestal wel mee om de hele familie van wat extra voedsel te voorzien. Ik denk dat het heel goed is om af en toe deze verhalen nog eens te vertellen aan de kinderen van nu. Een mooi eerbetoon aan onze moeders!

Liek Schoeren said...

Mooi verhaal.

Christian said...

Mooi verhaal, indrukwekkend zelfs. Familiealbums zitten vol met 'kleine verhalen', stuk voor stuk bijzonder.

Gelukkig komen er steeds meer websites om dit soort verhalen op te laten tekenen. Ook mijn eigen BHIC probeert daar een steentje aan bij te dragen.

Marina, met bewondering voor je initiatief. Volgend jaar doe ik ook mee!

Daniëlle said...

Ook alweer zo'n mooi verhaal!

Tevreden met de respons op je initiatief?

Marina Noordegraaf .... said...

@ ed, hans, henk, essen, liek

bedankt voor jullie reactie!

@ ellen

dat ben ik roerend met je eens. de kracht van verhalen vertellen is zo groot! als ik alleen al jouw comment lees gaat het verhaal al leven ..

@ christian

elk verhaal telt, inderdaad!
doe je mee met blog over je vader dag? dat is dit jaar al! :-)

@ daan

dank! en ja, ik ben zeer tevreden. voor mij zijn dit soort experimenten heuse .. leerprocessen! (en dan valt het toch nog onder de noemer van dit blog :-))

Christian said...

@Marina: Vaderdag? Bestaat dat dan?? Laat het ons pap maar niet horen, want dan wil-ie alwéér een nieuwe boormachine! ;-)

Maar serieus, zet mij maar op de lijst!

(Overigens moet ik nou echt in m'n agenda op zoek naar die dag hoor.. haha!)

Anonymous said...

Bedankt voor het leuke idee en een mooi verhaal schrijf je daar.

Volgens mij zijn er nog zoveel verhalen over de oorlog niet verteld! Er zijn vast nog veel mensen, zoals mijn oma en ook mijn opa toen hij nog leefde, die niet over de oorlog willen praten. Daarmee gaat toch wel een stukje familiegeschiedenis verloren.

Marina Noordegraaf .... said...

@ biebkol80

jij ook bedankt voor het meedoen.

klopt wat je schrijft over oorlogsverhalen. In die tijd praatten mensen sowieso niet over emoties en voor velen is het een weggestopt verhaal. Zonde inderdaad!

Anonymous said...

Volgens sommige filosofen zijn oorlog en chaos de natuurlijke staat van het bestaan. Mijn vader moest in de oorlog - hij was net zeventien - in Duitsland met een kruiwagen ledenmaten verzamelen nadat er weer een bombardement was geweest. Hij is in 1945 vanuit Bremen naar huis gelopen. Daar deed hij 3 weken over. het kon alleen 's nachts omdat je anders werd doodgeschoten. Toch haat hij de Duitsers niet, maar wel; elke keer als hij iets Duits hoort zie je hem afbrokkelen tot niets.

Marina Noordegraaf .... said...

@ L

Ik herken je verhaal in hoe mijn vader op oorlogsherinneringen reageerde: geen haat, wel stil verdriet.

Dank voor je reactie!

www.flickr.com