Othello's vergissing

"Het was een lastig moment in de cursus. De onrust in de groep was voelbaar. Vooral Simon (de man in het plaatje) leek moeite te hebben om het te volgen".

Wat voor emotie vertoont Simon volgens jou?

En verandert zijn emotie na het lezen van het volgende verhaaltje?

"Simon had zich al niet zo lekker gevoeld toen hij de cursus vanmorgen instapte. In de morgen ging het nog wel, maar nu voelde hij ineens een pijnscheut door zijn hele lichaam trekken".



De manier waarop wij emoties beoordelen, hangt af van de context waarin zij zich aan ons voordoen. Tot zo ver niks aan de hand. Maar wij - de gezichtslezers - zijn er zelf ook érg goed in om de context in te vullen (erbij te verzinnen). En daarmee kunnen we de plank dus flink mis slaan!

Daar is zelfs een naam voor: Othello's vergissing*.

In het toneelstuk Othello van William Shakespeare ziet Othello de angst op het gezicht van zijn vrouw Desdemona ten onrechte aan voor een teken van haar (vermeende) ontrouw. Maar Desdemona is oprecht geschrokken van de onterechte woede van haar man. Othello heeft zijn besluit echter al genomen: hij doodt zijn - onschuldige - vrouw ....

Om een gezichtsuitdrukking zuiver te beoordelen, moeten we onszelf even buiten spel kunnen zetten. Want ons eigenbelang verleidt ons tot het invullen van die context en tot het trekken van conclusies. En die zijn lang niet altijd in ons voordeel, zo leerde ik eens van mijn cursiste Marleen B. (Dank je Marleen :-))

"Jumping to conclusions", zeggen de Engelsen zo mooi.

Hoe kun je dan wél omgaan met onrust, verbeten gezichten, vragende ogen enzovoort? En hoe zet je je eigen emoties daarbij buitenspel?

• Vraag je eerst af of de onuitgesproken emoties jou, de cursist of de groep belemmeren in het leerproces.
• Is het antwoord "NEE", dan hoef je (nog) niks te doen
  
• Is het antwoord "JA" dan zou je het volgende kunnen doen:
  
• Je maakt de emoties bespreekbaar.
  
• Stel je op als een OEN**: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig. Zinnen als "Ik heb het idee dat je er even niet helemaal bij bent?" of "Zie ik daar vragende ogen?" geven de cursist de ruimte zijn of haar context bloot te geven. Of er een eigen draai aan te geven.
  
• Je kiest ervoor de emoties (nog) niet bespreekbaar te maken. Hoe?
  
• Gebruik HUMOR! (Trainers én cursisten moeten zichzelf niet al té serieus nemen :-)). Humor is het meest effectief als het past bij de situatie én bij jezelf (grapjes van anderen vertellen werkt meestal niet!) . Valt de grap niet goed, lach dan om jezelf.
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
• Zet de groep even op een ander been (leid ze af). "OK. Korte pauze. Het is blauw en het begint met een L. Wie weet wat het is?"
• Kijk even op je horloge of het misschien tijd is voor een echte break! Soms kun je zo opgaan in je verhaal, dat je vergeet dat cursisten niet kunnen leren als hun maag knort of als hun geest hunkert naar caffeïne. Houd die pauze op tijd! Dat voorkomt wazige blikken die niks met de cursusinhoud te maken hebben (En zorg voor gróte voorraden koekjes!! Dat is even een reminder voor mezelf, want die vergeet ik nogal eens..)
• ..
  

Hoe ga jij om met onbenoemde emoties die leven in de groep?

Ik ben er erg benieuwd naar! Ook als deze blogpost al een week, een maand, drie maanden of ouder is!

M.

* uit de special "Psyche en Brein" nr. 05 van Eos Magazine en Scientific American
** uit het boek "Aan de slag met teamcoaching" van Marijke Lingsma

Simon via
Cartoon via