In andermans schoenen

"Als je een hekel aan iemand hebt,
loop dan eens een kilometer in zijn schoenen.
Dan ben je een kilometer van hem verwijderd
en heb je ook nog zijn schoenen"

Coachingskalender 2007

Toen ik dit citaat een tijd geleden op de scheurkalender zag, heb ik me letterlijk bescheurd van het lachen. Waarom, vroeg ik me af. Waarschijnlijk omdat ik geleerd heb dat je je móet inleven in andermans gevoelens, dat het not done is om te zeggen: "bekijk het maar". Toch is dat wat ik soms het liefste zou zeggen. Maar ik realiseer me tegelijkertijd dat "bekijk het maar" een heuse communicatiest(r)opper is en dat je daarmee het contact met de ander waarschijnlijk verliest. Maar kán ik nog wel contact maken met iemand anders als ik klaarblijkelijk het liefste (met zijn schoenen :-)) weg zou lopen? Of moet ik een stapje terug?

Communicatiest(r)oppers
In boeken over communicatie staat meestal wel een rijtje met handelingen die je beter kunt laten als je met anderen communiceert. Dit rijtje is daar een voorbeeld van.

• Bevelen
• Dreigen
• Moraliseren
• Adviseren
• Beleren
• Oordelen
• Prijzen
• Ridiculiseren
• Interpreteren
• Sussen
• Ondervragen
• Afleiden
• Veralgemeniseren
  

Wat ik uit deze boekjes meestal als boodschap destilleer, is dat het slecht is om de dingen te doen die in bovenstaand rijtje staan. Maar "Gij zult niet ...." werkt niet. Althans niet voor mij. Want dan doe je toch zelf hetzelfde? Erover oordelen dat iemand oordeelt. Of bevelen dat iemand niet beveelt ...

Wat ik nu het mooie vind aan het boekje De giraf en de jakhals in ons is dat deze de jakhals in ons juist níet veroordeelt. We kunnen onze jakhals niet wegdoen, ook al zouden we willen. Die maakt ons juist attent op onvervulde behoeften.

Wat je wel kunt doen, is je giraf (het landdier met het grootste hart) er lekker bij roepen en met mededogen luisteren naar wat jouw jakhals je te vertellen heeft. Stel dat iemand tegen jou zegt: "Dat doe jij nou altijd" en het raakt je om één of andere reden. Dan zijn er volgens schrijfster Justine Mol grofweg vier reacties mogelijk. Die heb ik hieronder visueel gemaakt.




Er is trouwens een groot verschil tussen een giraf zijn en doen alsof. Zodra jij over je eigen oordelen heen contact probeert te maken met een ander, is er eigenlijk al geen werkelijke aandacht meer voor die ander. Even met je giraf naar binnen om te luisteren naar je jakhals (of die nou naar buiten of naar binnen gericht is) kan de druk dan van de ketel halen.

Al schrijvende vind ik het citaat op de scheurkalender al mooier en mooier. Soms is het van levensbelang om even afstand te nemen van iemand anders om je juist te kunnen verdiepen in je eigen (onvervulde) behoeften. Dat zijn we misschien niet gewend, maar pas dan ontstaat de ruimte om écht in andermans schoenen te kunnen lopen.

M.

Foto van schoen van Rabasz
Foto's van giraf via Nedefra en Istenoren
Jakhalzen van Garvacius en Schalk Lubbe